ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Μύθος: Το λίπος είναι κακό και παχαίνει
• Γεγονός: Χρειαζόμαστε λίπος
• Ποια λίπη πρέπει να αποφεύγονται;
• Ποια λίπη πρέπει να εντάξετε στη διατροφή σας;

Στους κύκλους των ανθρώπων που ενδιαφέρονται για υγιεινή διατροφή ή απώλεια βάρους, εμφανίζονται κατά καιρούς διάφορα είδη διατροφικών τάσεων. Πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα πολύ νέοι, ακολουθούν μια διατροφή χαμηλή σε θερμίδες που δεν παρέχει αρκετή ενέργεια. Άλλοι αποκλείουν μεμονωμένα συστατικά ή ομάδες προϊόντων από το διαιτολόγιό τους, π.χ. υδατάνθρακες ή λίπη. Πρέπει να τονιστεί ότι αυτή η διατροφική προσέγγιση είναι ακατάλληλη και δεν προσφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη στον οργανισμό μας. Σήμερα θα εξετάσουμε δίαιτες που εξαλείφουν το λίπος.

Μύθος: Το λίπος είναι κακό και παχαίνει

Υπάρχει η ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι το λίπος έχει κακή επίδραση στον οργανισμό μας, ευθύνεται για την υπερβολική αύξηση βάρους και μια σειρά ασθενειών. Αυτό είναι μόνο μισή αλήθεια και ισχύει για συγκεκριμένο τύπο λιπαρών προϊόντων. Στην πραγματικότητα, τα λίπη έχουν υψηλή ενεργειακή αξία – 1 γρ λιπαρών οξέων περιέχει 9 kcal (ενώ οι υδατάνθρακες ή οι πρωτεΐνες έχουν 4 kcal). Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι τα καταναλώνουμε κυρίως ως συνοδευτικό σε πιάτα, οπότε οι θερμίδες που προσλαμβάνονται από το λίπος μπορεί να είναι αναλογικά λιγότερες από αυτές άλλων μακροθρεπτικών συστατικών. Ορισμένα λιπαρά οξέα μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ασθενειών που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σύστημα. Ωστόσο, αυτό ισχύει μόνο για συγκεκριμένους τύπους λιπών και επιπλέον όταν καταναλώνονται σε υπερβολική ποσότητα.

Γεγονός: Χρειαζόμαστε λίπος

Το λίπος είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του οργανισμού μας. Χωρίς αυτό δεν απορροφώνται οι σημαντικότερες βιταμίνες : A, D, E και K. Αυτό σημαίνει ότι με την εξάλειψη του λίπους από τη διατροφή διατρέχουμε κίνδυνο ελλείψεων και στην πράξη μπορεί να αντιμετωπίσουμε προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα, την όραση, την κατάσταση του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών και πολλές άλλες λειτουργίες του οργανισμού. Επιπλέον, τα λιπαρά οξέα είναι εξαιρετικά σημαντικά για την ορμονική ισορροπία, ειδικά στις γυναίκες. Αν δεν τα παρέχουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσω της τροφής και επιπλέον ακολουθούμε δίαιτες χαμηλές σε θερμίδες, είναι πιθανό να χαθεί ο εμμηνορροϊκός κύκλος και να εμφανιστούν άλλα ορμονικά προβλήματα.

Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν την κατηγοριοποίηση σε υγιεινά και ανθυγιεινά λίπη, όπου η πρώτη ομάδα μπορεί εύκολα να θεωρηθεί φυτικά προϊόντα και η δεύτερη ζωικά προϊόντα. Στην πραγματικότητα όμως δεν πρόκειται για μια τόσο απλή διαχωριστική γραμμή. Τα ζωικά (κορεσμένα) λίπη περιλαμβάνουν επίσης τη χοληστερόλη, η οποία άδικα έχει γίνει αντικείμενο επιβλαβών μύθων. Στην πραγματικότητα, η χοληστερόλη σε σωστή ποσότητα και αναλογία είναι απαραίτητη για τη λειτουργία μας. Εκτός από την επίδραση στην ορμονική ισορροπία, εξαρτάται από αυτήν η άψογη λειτουργία του νευρικού μας συστήματος καθώς και η αποτελεσματική αναγέννηση του οργανισμού.

Ποια λίπη πρέπει να αποφεύγονται;

Στην πράξη, πρέπει να περιορίσουμε ορισμένους τύπους προϊόντων που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά οξέα στη διατροφή μας, αν και όχι απαραίτητα να τα εξαλείψουμε εντελώς. Απλοποιώντας, μπορούμε να πούμε ότι αναφερόμαστε σε ζωικά προϊόντα, αλλά να θυμόμαστε ότι τα χρειαζόμαστε (συγκεκριμένα τη χοληστερόλη). Προσπαθούμε λοιπόν να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν λιγότερα προϊόντα όπως χοιρινό κρέας, λίπος ή γαλακτοκομικά προϊόντα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος.

Υπάρχει μια συγκεκριμένη ομάδα λιπών που πρέπει να αποφεύγουμε σαν την πανούκλα. Αυτά είναι τα τρανς λιπαρά οξέα. Είναι μία από τις λίγες ομάδες συστατικών των οποίων η πλήρης αποφυγή μας προσφέρει μόνο οφέλη για την υγεία. Τα τρανς λιπαρά αναγράφονται συχνά στις ετικέτες προϊόντων ως «μερικώς υδρογονωμένα» ή «μερικώς σκληρυμένα» φυτικά λίπη. Συμβάλλουν σημαντικά σε καρδιαγγειακές παθήσεις και αρτηριοσκλήρωση, αυξάνουν τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης και αυξάνουν τον κίνδυνο για διαβήτη και ορισμένους τύπους καρκίνου. Περιέχονται σε προϊόντα fast food, αλμυρά σνακ, π.χ. πατατάκια, αλλά και – συχνά εκπληκτικά – σε γλυκίσματα, ειδικά αυτά με κρέμα.

Ποια λίπη πρέπει να εντάξετε στη διατροφή σας;

Αφού γνωρίζουμε τι πρέπει να αποφεύγουμε, ας σκεφτούμε ποιες πηγές λίπους αξίζει να εντάξουμε στη διατροφή μας. Μεταξύ των ζωικών προϊόντων εστιάζουμε σε εκείνα που είναι πιο ωφέλιμα για τον οργανισμό μας και περιέχουν χοληστερόλη, π.χ. αυγά. Ωστόσο, να θυμάστε την αρχή της μετριοπάθειας. Καλή επιλογή είναι επίσης τα λιπαρά ψάρια και τα θαλασσινά, μια εξαιρετική πηγή πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Σε αυτή την περίπτωση αξίζει να προσέχουμε την προέλευση, καθώς συχνά περιέχουν μεγάλες ποσότητες βαρέων μετάλλων. Καταναλώνοντάς τα περιστασιακά δεν αποτελούν κίνδυνο, αλλά αν ενταχθούν τακτικά στο διαιτολόγιο, μπορεί να μας βλάψουν περισσότερο απ’ ό,τι να βοηθήσουν.

Αξίζει να εστιάσουμε κυρίως σε φυτικές πηγές ακόρεστων λιπαρών οξέων που έχουν θετική επίδραση στην υγεία μας. Διατηρούν την καρδιά σε καλή κατάσταση, ρυθμίζουν τα επίπεδα χοληστερόλης και επηρεάζουν θετικά το κυκλοφορικό σύστημα. Με μια λέξη - είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, που μαζί με τον καρκίνο προκαλούν τα 2/3 των θανάτων στην Πολωνία. Για να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα, πρέπει να καταναλώνουμε τακτικά προϊόντα όπως: λάδια και φυτικά έλαια (ιδιαίτερα μη ραφιναρισμένα, που χρησιμοποιούνται ωμά), π.χ. λάδι κανόλα, ελαιόλαδο, σπόρους, π.χ. κολοκύθας, ηλίανθου και διάφορους ξηρούς καρπούς. Πηγή υγιεινών λιπών είναι επίσης το αβοκάντο, ένα από τα λίγα φρούτα που περιέχει τόσο πολύ λίπος.